Zaparcia to powszechny problem, a zwłaszcza częsta dolegliwość osób starszych. Na kłopoty związane z wypróżnianiem jelita grubego cierpi ok. 50% kobiet i 25% mężczyzn. W większości przypadków jest to skutek niewłaściwego stylu życia. Obecnie lekarze przyjmują za normalną częstotliwość oddawania stolca od 1 do 3 razy dziennie. Człowiek dorosły powinien raz dziennie odwiedzać toaletę, najlepiej o stałej porze dnia, np. rano.
O zaparciu można więc mówić wtedy, gdy wypróżnienia nie są codzienne. Statystyki podają, że stolce w jednej czwartej przypadków oddawane są z trudem, są one twarde i często towarzyszy temu uczucie niepełnego wypróżnienia.
Przyczyny zaparć są różne. Najczęściej są one wynikiem błędów żywieniowych i nieodpowiednich nawyków. Przypadkowe zaparcia, same w sobie, nie są chorobą, natomiast powtarzające się regularnie są sygnałem niewłaściwych procesów zachodzących w organizmie. Taki stan może doprowadzić do istotnych zaburzeń, dlatego nie można ich lekceważyć. Długotrwałe zaparcia, poprzez samozatrucie organizmu mogą przyczynić się do powstania wielu chorób. Niepokojące mogą być zwłaszcza, gdy pojawiają się u osób z dotychczas prawidłowym rytmem wypróżnień lub na przemian z nawracającymi biegunkami.
Bardzo rzadką przyczyną problemów z wypróżnianiem, jest choroba organiczna (np. zatkanie światła jelita przez polip, kamień kałowy czy zwężenie pozapalne), która uniemożliwia przesuwanie się treści kałowej. Jeżeli taka przyczyna zostanie zdiagnozowana przez lekarza, najpierw musi być ona wyleczona. W takim przypadku zazwyczaj dochodzi do zabiegu operacyjnego.
Innymi przyczynami zaparć mogą być niektóre leki, zaburzenia hormonalne (niedoczynność przysadki mózgowej, nadczynność przytarczyc), zaburzenia elektrolitowe, choroby nerwów i mięśni. Jednakże najczęstszą przyczyną zaparć jest nieodpowiednia dieta. Pożywienie współczesnego człowieka jest tak przetworzone i oczyszczone, że pozostają w nim znikome ilości błonnika. Wynikiem tego jest powstawanie niewielkiej ilości masy kałowej, która nie jest w stanie pobudzić perystaltyki jelit. Resztki pokarmowe przesuwają się wolno, sklejają kosmki jelitowe i długo zalegają. Długo pozostające w jelicie, gnijące resztki pokarmowe mogą prowadzić do samozatrucia. W takich przypadkach niezbędne są zmiany sposobu żywienia oraz oczyszczanie jelita grubego. Ponadto warto wypracować w sobie skłonność do wypróżnień o stałej porze dnia np. rankiem, kiedy to aktywność ruchowa jelita grubego jest największa.
Jak zapobiegać i przeciwdziałać zaparciom?
Odpowiedni styl życia może zagwarantować, zminimalizowanie lub kompletne pozbycie się problemu zaparć. Przede wszystkim, należy wypijać odpowiednią ilość płynów w ciągu dnia (około 30 ml wody na każde 10 kg wagi ciała), stosować dietę bogato-resztkową, być aktywnym fizycznie oraz kilka razy w roku poddawać się zabiegom oczyszczania jelita grubego. Zmiany sposobu odżywiania należy wprowadzać stopniowo i konsekwentnie. Szczególnie pomocne jest spożywanie dużych ilości warzyw, roślin strączkowych oraz produktów pełnoziarnistych. Zawarty w nich błonnik nie ulega strawieniu w przewodzie pokarmowym a przechodząc przez jelita czyści je i intensywnie stymuluje perystaltykę.
Podczas zabiegu hydrokolonoterapii jelita zostają odciążone od zalegających mas kałowych i dzięki zastosowaniu zmiennej ciepłoty wody jeszcze bardziej stymulowane są ruchy robaczkowe jelita, odpowiadające za sprawne przesuwanie się tresci pokarmowych.
Na podstawie wielu badań można stwierdzić, że zarówno dieta bogatoresztkowa jak i okresowe oczyszczanie jelita grubego mają nie tylko korzystny wpływ na eliminację zaparć, ale są istotnym elementem profilaktyki chorób okrężnicy i odbytnicy, gdyż uniemożliwiają zaleganie i szkodliwe oddziaływanie treści kałowej na ścianę jelita.
